Kompaan Ritzo is sinds een paar weken aan het spelen op Second Life. Voornamelijk met als doel te onderzoeken of daar ondernemerskansen liggen. Ritzo daagde me uit om met een economenbril naar SL te kijken. Welnu: welke kenmerken van een echte economie heeft SL – en welke niet? En wat voor economie is het?”
SL vertoont een heleboel kenmerken van een echte economie (als in: geen spel):
- Om te beginnen: er zijn eigendomsrechten. Is dat belangrijk? Heel belangrijk. Lees Hernan de Soto, die wat mij betreft ooit de Nobelprijs mag winnen. Linden Labs, het bedrijf achter SL, is er heel duidelijk in: alles wat je in SL creëert of koopt is van jou. Dat is een goede basis voor ondernemerschap; eentje die in grote delen van China bijvoorbeeld nog ontbreekt.
- Er zijn transacties. Er zijn ondernemers, er zijn werkgevers en werknemers, er zijn winkels, casino’s en bordelen. Er zijn banken, consultants en investeerders. Kortom: er is een heleboel economische activiteit. Is dat belangrijk? Dat lijkt me wel. SL gaat niet over draken doden of het volgende level halen. Om meer te zijn dan een zombie, een wandelaar die alleen rondloopt maar niet echt participeert, zul je waarde moeten creëren en die ruilen met je medespelers.
- Er is een valuta. De Linden dollar (SLL), die je met je virtuele persoontje verdient, is bovendien om te ruilen voor echte dollars. Dat is wat SL echt bijzonder maakt. Monopoly heeft ook eigendomsrechten, transacties en geld , maar ik zou het toch geen economie willen noemen. Aan het eind van het spel gaat je mononpoly-geld weer terug in de doos; niemand geeft je er echte euro’s voor.
En juist dat laatste levert de meeste problemen op. Is het wel echt geld, of is het uiteindelijk niet bruikbaar in de echte wereld (behalve als een soort karmapunten?). SL is zelfs al een piramidespel genoemd – de originele post, van een professioneel econoom en valutahandelaar, is heel leerzaam, evenals sommige van de comments. De wisselkoers van de SLL is flexibel (gevormd door vraag en aanbod), maar is verdacht stabiel. Ik zou veel meer fluctuaties verwachten bij zo’n kleine economie met een vrij inwisselbare valuta en zonder een Centrale Bank. Ook zou ik een trendmatige stijging van de koers (tegenover de US$) verwachten, omdat de SL-economie sneller groeit en innoveert dan de Amerikaanse. Ik kom hier op terug, na wat meer onderzoek.
Maar het meest opvallende aan de SL-economie is natuurlijk dat er alleen software geproduceerd wordt. Voor alle schoenen, boten, tattoos en juwelen geldt: het zijn bits. En de marginale kosten zijn dus nul. Een keer maken, oneindig vaak verkopen zonder productiekosten per stuk. Dat heeft interessante consequenties, waarover later meer.
categorie: economie
