Overheid, banken en markten
Discussies over de oorzaken van en oplossingen voor de bankencrisis suggereren veelal een tegenstelling tussen regulering en marktwerking. Dat is onzin. Er is meer regulering nodig om de financiële markten beter te laten werken.
Ik ben een nette neo-klassieke econoom die gelooft in marktwerking. Maar: in dat woord is 'werking' minstens zo belangrijk als 'markt'. Voor die werking is vaker dan we denken regulering nodig. Vooral anti-kartel- en andere mededingings-wetgeving is van essentieel belang. Voor de crisis vertoonde de financiële sector veel kenmerken van onvoldoende concurrentie: zeer hoge winsten, hoge beloningen, hoge kosten (denk aan de woekerpolissen) en een slechte service. Toen vond ik al dat meer regulering op zijn plaats was, en nu helemaal
Ik ben niet de enige die pleit voor meer regulering om de financiële sector gezonder te maken. Ik ben nu even te lui om de bronnen op te zoeken, maar ik heb al pleidooien gelezen om de financiële conglomeraten te splitsen in enkelvoudige dienstverleners. Een spaar- en leenbank heeft nu eenmaal een ander risicoprofiel, een andere tijdshorizon en een andere interne logica dan een merchant bank of een verzekeraar.
Een logische stap verder is het verbieden van een beursnotering voor de meeste van deze enkelvoudige dienstverleners. De korte-termijn focus van de beurs verhoudt zich niet met de tijdshorizon die bijvoorbeeld levensverzekeraars of hypotheekbanken behoren te hebben. Niet voor niets lijken de coöperaties en de onderlinge waarborgmaatschappijen de crisis goed te doorstaan.
En ten slotte lijkt het me verstandig om grenzen te stellen aan de relatieve en absolute omvang van een bank. Als een bank zo groot wordt dat de overheid het zich niet meer kan permitteren om haar om te laten vallen, ontstaat het gevaar van moral hazard: risico's aangaan die eigenlijk onverantwoord zijn omdat er toch een vangnet is.
En dan nu de huiskamervraag. Voor welke sector geldt nog meer dat de overheid het zich niet kan permitteren om hem om te laten vallen en is overheidsbemoeienis dus gerechtvaardigd? Is dat a) de pers of b) de energiesector?
