02 februari 2011

Respect voor de digisauriër

Eerder deze week twitterde ik met instemming over een post van Tom Webster op Brandsavant.com over de 'social media gap'. Vijf procent van de Amerikanen is actief gebruiker van social media (met uitzondering van Facebook, maar dat is een ander verhaal). Dat betekent NIET per definitie, zegt Webster, dat de andere 95% 'het niet begrijpt'. Er is vast een deel dat voordeel of plezier zou kunnen halen uit een intensiever gebruik van social media, maar er is ook een deel voor wie Twitter (of Foursquare, of Delicious, of vul maar in) gewoon te weinig toegevoegde waarde heeft. Het is de moeite niet waard, het is onpraktisch of het is zelfs gevaarlijk.

De eerste keer dat ik me bovenstaande realiseerde was toen ik, ruim een jaar geleden, met Lykle een verhaal over social media hield voor de politie Haaglanden. De politie als organisatie gebruikte wel social media, maar de individuele medewerkers deden juist hun best om online behoorlijk onvindbaar te zijn. Geen Linkedin-profiel waar al je (ex-)collega's voor het oprapen liggen, geen Hyves-pagina's met foto's van de kinderen, geen Marktplaats-advertenties met 06-nummers en privé-mailadressen. Eigenlijk ook wel logisch, als je erover nadenkt. Dus we hadden een interessante discussie over de spanning tussen transparantie en veiligheid, en tussen kansen en risico's.

Het afgelopen jaar heb ik meerdere lezingen over social media bijgewoond, en het verloop is vaak hetzelfde. Een mooi verhaal, met vuur verteld en ondersteund met mooie plaatjes en flimpjes. Netjes gepresenteerd in Prezi, op de Macbook. Goed laten zien wat er allemaal mogelijk is met social media, maar ook met andere online tools. Wist je dat je met alle foto's van de Notre Dame die op Flickr staan een volledig 3D-beeld van de kathedraal kan maken? Goh, tjongejonge. En toch ontstaat er meer scepsis dan enthousiasme, omdat de spreekster niet duidelijk kan maken op welke manier de toehoorders, of hun klanten, blijer, succesvoller of gelukkiger worden van dit alles. Als bij een vrijgemaakte dominee is het belangrijkste argument dat het slecht met je afloopt als je de boodschap negeert.

Heel veel mensen gebruiken de telefoon voornamelijk om te bellen, en zijn daar heel tevreden mee. Winkeliers zweren nog steeds bij folders en huis-aan-huisbladen voor hun advertenties. Transfercontracten in de Bundesliga gaan per fax (al is dat misschien geen goed voorbeeld). Voor alle zelfbenoemde social media experts wordt het nu langzamerhand tijd om op te houden met evangeliseren en roepen dat alles anders wordt. Op te houden met deze mensen in de eerste plaats te zien als digisauriërs.

Als je nou eens veronderstelt dat ze goede redenen hebben om te doen wat ze doen, en te laten wat ze laten, kan je dan niet veel waardevoller adviezen geven?

14 januari 2011

Wat we van banken kunnen leren

Het is mijn grote droom om ooit nog eens een bank op te richten. Geld lenen tegen twee procent en het weer uitlenen tegen tien procent, daar moet zelfs ik geld mee kunnen verdienen. Zeker als je bedenkt dat de banken alles, maar dan ook alles wat ze doen om jouw geld voor twee procent rente te mogen bewaren, apart in rekening brengen. Je betaalt voor het gebruik van je bankpas, je creditcard, je betaalt om geld op te nemen, te storten, over te maken of om te wisselen, je betaalt zelfs om te mogen internetbankieren en dus werk te doen dat de bank vroeger zelf deed. Kortom: banken zijn geniaal in geld verdienen en zouden een grote bron van inspiratie moeten zijn voor alle ondernemers.

Neem bijvoorbeeld de supermarkten. Waarom is het gebruik van die boodschappenkarretjes gratis? Is die service dan niets waard? Die karren hebben toch geld gekost? En de bonuskaart, daar kan je ook wel geld voor vragen. Administratiekosten. Er staan genoeg aanbiedingen tegenover. Zelfscannen, nog zo iets. Daar hebben klanten best geld voor over, als je de rij aan de normale kassa's maar lang genoeg laat worden.

Ben je restauranthouder, dan zijn de mogelijkheden misschien nog wel groter. Wilt u bestek bij uw eten? Een glaasje water? Het kaarsje aangestoken? Het toilet gebruiken? Dat is dan 1 euro. Waarom niet? Het kost ons toch ook geld?

Nee, dat werkt natuurlijk niet. Restaurants komen daar niet mee weg. Zelfs supermarkten niet. Banken kunnen het doen door een paar belangrijke karakteristieken van de markt waarin ze zich bevinden: een beperkt aantal aanbieders, een homogeen product, een vrij hoge drempel voor de consument om van leverancier te veranderen en hoge toetredingsdrempels voor nieuwe concurrenten. Al die kenmerken bij elkaar maken dat je het een behoorlijke tijd behoorlijk veel slechter moet doen dan de concurrentie voordat je door de markt wordt afgestraft. En de andere kant op: de klant meer waar voor zijn geld geven levert je pas op de lange termijn een groter marktaandeel op. En dan nog alleen als de anderen je niet na-apen. Doen ze dat wel, dan is het enige gevolg van je actie dat je allemaal minder verdient. Veel downside, weinig upside, dus waarom zou je.

Dus daarom wil ik ooit nog eens een bank hebben. Of een telco. Of een energiebedrijf. Ik wil ook wel eens makkelijk geld verdienen.