Toch maar Twitteren?

Ik heb nog nooit iets getwitterd, maar dit is natuurlijk een goede reden om er mee te beginnen. Eens kijken. Zou Guy Kawasaki willen weten dat ik nu Pandor uit ga laten? Hmmm ....

Wie o wie

Weer een zoekmachine waar je geen ruk aan hebt. Maar je hebt er ook geen last van. Ik in ieder geval niet ...

Tja ...

Afgelopen vrijdag was ik niet op het gala van VNO-NCW Noord. En wel hierom.

Geestverwant

Soms voelen we ons als een roepende in de woestijn, met ons gepreek over innovatief ondernemerschap. Het is dan fijn om te zien dat er wel degelijk geestverwanten zijn, zoals Robert Gaal (van BlueAce). Robert heeft een mooie post geschreven over de vraag “Waarom produceren onze scholen werknemers, en geen ondernemers?” Al verwacht hij volgens mij wat te veel heil van overheidsbeleid en onderschat hij de ontwikkelingen die in het onderwijs gaande zijn. Los van dat: complimenten! Dit is een vraag die niet vaak genoeg gesteld kan worden!

Over voetballers en tennissers (en ondernemers)

Er zijn twee soorten mensen op de wereld. Ik noem ze voetballers en tennissers, maar ik zou ook boeren en jagers kunnen zeggen, of werknemers en ondernemers.
Voetballers trouwen met hun jeugdliefde, krijgen kinderen als ze 21 zijn en vestigen zich na een carrière die langs Amsterdam, Londen en Barcelona leidt in Epe, op loopafstand van het ouderlijk huis.
Tennissers leven uit een koffer, wonen in Monaco en hebben relaties met modellen.
Mensen van het voetballer-type hechten aan familie, wortels en materiële welvaart. Ze zijn behoudend in alle betekenissen van het woord. Mensen van het tennisser-type gaan voor ontdekking, beleving en persoonlijke groei. Ze zijn avontuurlijk, adaptief en vrijdenkend. De verhouding tussen tennissers en voetballers is moeizaam, omdat ze elkaar fundamenteel niet begrijpen.
In Nederland zijn de voetballers verreweg in de meerderheid. We zijn een voetbal-land. We winnen ook regelmatig wat, met voetbal. De enige behoorlijke Nederlandse tennisser van de laatste dertig jaar is eigenlijk een Tsjech.
Ondernemen is best moeilijk in Nederland.

Rare jongens, die ondernemers

Wat moet je er mee, met dit soort berichten? "Volgens 63 procent [van de 250 in opdracht van BNR Nieuwsradio ondervraagde ondernemers] moet de regering meer doen om grote Nederlandse bedrijven zoals ABN Amro in Nederlandse handen te houden." Waar te beginnen? In de eerste plaats is ABN Amro beursgenoteerd en zijn de aandelen nu ook al grotendeels in buitenlandse handen. In de tweede plaats zijn ondernemers in principe tegen overheidsingrijpen. En in de derde plaats zijn ondernemers gebaat bij een efficiënte financiële sector, niet bij een door de overheid afgeschermde nationale kampioen.

De kernvraag is natuurlijk: aan wie hebben ze dit gevraagd? Aan de filiaaljuf van Het Kruidvat? Ik geloof er niets van dat echte ondernemers zulke antwoorden geven. In ieder geval vindt 100% van De Ondernemers het grote flauwekul.

Tjoektjoek

Een beetje ondernemer reist niet met de trein. Een onderzoekje van ondernemersblad Sprout van vorig jaar laat zien dat ruim 80% van de ondernemers veel liever met de auto gaat. Kom je ook niet op tijd, maar heb je in ieder geval het gevoel dat je je lot in eigen hand hebt. En toch: vanochtend zaten maar liefst drie ondernemers (Laura, Ritzo en ik) in de intercity naar Amsterdam. Wat een ervaring! Ritzo schrijft op zijn blog over het geniale prijsbeleid van de NS: drie retourtjes zonder korting voor 180 euri, met korting voor 205. Laura schrijft (binnenkort) over de handige en minder handige gadgets zoals het stopcontact, de koffie uit een rugzak en het haakje om je jas in je gezicht te hangen. En ik schrijf dit in de vertraagde stoptrein van Amersfoort richting Groningen, waar ik in zit omdat ik door de vertraging van de intercity van Amsterdam naar Amersfoort mijn aansluiting gemist heb. Erg leuk dus, die trein. Voor een keer in de twee jaar of zo.

categorie: schouderklopje

De grenzen van gratis

In ons prachtboek Innovatief Ondernemen schrijven Ritzo en ik een mooi hoofdstuk over verdienmodellen: "verdienen met de klant". Je kunt als ondernemer natuurlijk de gebruiker laten betalen, maar bij een normaal verlopende vraagcurve schiet je afzet omhoog als je je product (of je klant, of beide) laat sponsoren. In de ideale situatie is het product voor de gebruiker gratis en wordt de ondernemer toch heel erg rijk.
De kampioen van dit verdienmodel is natuurlijk Google, dat gratis waardevolle software levert. En er zijn ook gratis kranten, gratis bellen en gratis post versturen (een kans die TNT Post nog steeds laat liggen; de beruchte rookworst-zegel kost gewoon 44 cent). Gratis fietsen (werkwoord) en autorijden, op c.q. in een bestickerd vervoermiddel, is ook al gesignaleerd.
Allemaal prachtig, maar als econoom is er bij mij ingestampt "there's no such thing as a free lunch"; uiteindelijk moet iemand toch betalen. Alles wat gratis is wordt betaald door de producenten (en uiteindelijk de gebruikers) van de producten die (nog) niet gratis zijn. Ergens moet dus een grens liggen, bepaald door het totale advertentiebudget. Maar misschien vergis ik me. De gratis-aanbieders adverteren zelf ook weer. Rekt dat de grens alleen een beetje op of ontstaat er een nieuwe geldloze economie, met advertenties (en uiteindelijk aandacht) als ruilmiddel?

categorie: economie

De Polen komen, maar niet hierheen

En, hoe was het in Polen? Erg leuk en in veel opzichten voor mij ook erg verrassend. Hier in Nederland heb je toch het beeld van arm, grauw, triest, aardappels en bruinkool. Die lui komen tenslotte niet voor niets hierheen? Maar Krakow (over de rest van het land kan ik niet oordelen) is helemaal niet triest. Krakow bruist van de energie en de creativiteit. Van de goed opgeleide jonge mensen die voor een kwart van de kosten alles kunnen wat wij hier kunnen. Ik verwacht de komende jaren groeipercentages van tien procent of meer; zie ook de uitgebreide beschouwing van mijn compagnon Ritzo. We hebben een paar serieuze businesskansen gespot en gaan binnenkort terug om deze verder te verkennen.

De Polen komen

Verreweg de meest gelezen post op mijn blog is die over de Poolse loodgieter. Blijkbaar zitten veel mensen te springen om zo'n Poolse klusser - of ze willen juist weten hoe ze deze onderbetaalde concurrent buiten de deur moeten houden. Voor al deze lezers is 1 maart - volgende week donderdag - een belangrijke datum. Dan gaan de Nederlandse grenzen helemaal en definitief open voor onze niet eens meer zo nieuwe EU-genoten.
Maar wat betekent deze datum voor Polen zelf? Stroomt het land leeg? Vriendin Elma, die een hostel in Krakow uitbaat, meldde al dat er geen autochtone bouwvakker meer te krijgen is. In Krakow wemelt het nu van de Wit-Russische gastarbeiders ...
Volgende week gaan we zelf kijken. Terwijl de Polen hierheen komen, gaan De Ondernemers met een groep Hanze-studenten naar Polen. We zijn benieuwd of het daar woensdag opeens heel rustig wordt ...

Second Life Economics

Kompaan Ritzo is sinds een paar weken aan het spelen op Second Life. Voornamelijk met als doel te onderzoeken of daar ondernemerskansen liggen. Ritzo daagde me uit om met een economenbril naar SL te kijken. Welnu: welke kenmerken van een echte economie heeft SL – en welke niet? En wat voor economie is het?”

SL vertoont een heleboel kenmerken van een echte economie (als in: geen spel):

• Om te beginnen: er zijn eigendomsrechten. Is dat belangrijk? Heel belangrijk. Lees Hernan de Soto, die wat mij betreft ooit de Nobelprijs mag winnen. Linden Labs, het bedrijf achter SL, is er heel duidelijk in: alles wat je in SL creëert of koopt is van jou. Dat is een goede basis voor ondernemerschap; eentje die in grote delen van China bijvoorbeeld nog ontbreekt.
• Er zijn transacties. Er zijn ondernemers, er zijn werkgevers en werknemers, er zijn winkels, casino’s en bordelen. Er zijn banken, consultants en investeerders. Kortom: er is een heleboel economische activiteit. Is dat belangrijk? Dat lijkt me wel. SL gaat niet over draken doden of het volgende level halen. Om meer te zijn dan een zombie, een wandelaar die alleen rondloopt maar niet echt participeert, zul je waarde moeten creëren en die ruilen met je medespelers.
• Er is een valuta. De Linden dollar (SLL), die je met je virtuele persoontje verdient, is bovendien om te ruilen voor echte dollars. Dat is wat SL echt bijzonder maakt. Monopoly heeft ook eigendomsrechten, transacties en geld , maar ik zou het toch geen economie willen noemen. Aan het eind van het spel gaat je mononpoly-geld weer terug in de doos; niemand geeft je er echte euro’s voor.

En juist dat laatste levert de meeste problemen op. Is het wel echt geld, of is het uiteindelijk niet bruikbaar in de echte wereld (behalve als een soort karmapunten?). SL is zelfs al een piramidespel genoemd – de originele post, van een professioneel econoom en valutahandelaar, is heel leerzaam, evenals sommige van de comments. De wisselkoers van de SLL is flexibel (gevormd door vraag en aanbod), maar is verdacht stabiel. Ik zou veel meer fluctuaties verwachten bij zo’n kleine economie met een vrij inwisselbare valuta en zonder een Centrale Bank. Ook zou ik een trendmatige stijging van de koers (tegenover de US$) verwachten, omdat de SL-economie sneller groeit en innoveert dan de Amerikaanse. Ik kom hier op terug, na wat meer onderzoek.

Maar het meest opvallende aan de SL-economie is natuurlijk dat er alleen software geproduceerd wordt. Voor alle schoenen, boten, tattoos en juwelen geldt: het zijn bits. En de marginale kosten zijn dus nul. Een keer maken, oneindig vaak verkopen zonder productiekosten per stuk. Dat heeft interessante consequenties, waarover later meer.

categorie: economie

Kapitaalvernietiging

Wat is daar dan mis mee, met dat woord? Je hebt iets van waarde en dat maak je kapot, of je gebruikt het niet: dat is toch kapitaalvernietiging?
“Kapitaalvernietiging” is retoriek. Het klinkt heel ernstig, maar verwijst naar situaties waarin, economisch gezien, meestal niets aan de hand is. Er is dus heel veel mis mee, maar dat is nog niet zo eenvoudig uit te leggen. Laat ik toch een poging wagen.
“Kapitaalvernietiging” wordt meestal gebruikt om aan te geven dat het onverantwoord is om iets buiten gebruik te stellen, met als argument dat het in het verleden veel gekost heeft. Maar: een keuze gaat altijd over nu en de toekomst. Slopen of niet slopen; gebruiken of niet gebruiken. Wat er in het verleden voor het ding betaald is, is nooit relevant, want dat is in alle opties gelijk.
Dus: als goed opgeleide mensen liever thuis blijven dan werken, of als Marcus Rosenberg weer eens niet wordt opgesteld bij Ajax, of als de woningbouwvereniging een blok huizen uit de jaren zeventig sloopt, dan kan je ervan uitgaan dat dat hele verstandige keuzes zijn. Wie dan “kapitaalvernietiging” roept, heeft andere belangen of is een beetje dom.

categorie: economie

Jargon en alarmwoorden

Zoals elke wetenschap heeft ook de economie haar jargon. Als je iemand hoort praten over "grensnut" heb je een goede kans dat de spreker een econoom is. Ik heb gemerkt dat de economische wetenschap daarnaast ook alarmwoorden kent. Dat zijn woorden die heel economisch klinken, maar dat eigenlijk niet zijn. "Kapitaalvernietiging" is zo'n woord. "Stuwende sectoren" is er ook een. Hoor je iemand dergelijke woorden gebruiken, dan weet je vrijwel zeker dat hij of zij geen econoom is (maar waarschijnlijk een sociaal-geograaf, bestuurskundige of politicoloog).
Deze alarmwoorden worden vaak gebruikt om flauwekul-argumenten van economisch gewicht te voorzien. Kijk hier maar, en hier, en hier natuurlijk. Ik neem me voor om de komende tijd een paar alarmwoorden te ontmaskeren. Opdat de lezer ze voortaan kan herkennen. En zal denken: "Alarm! Hier is iemand aan het woord die òf heel dom is, òf probeert mij te neppen. In beide gevallen goed opletten!"

categorie: economie