Stemp op een ondernemert

De laatste echte ondernemerspartij was de Tegenpartij. Sindsdien moeten we het doen met ondernemers die op de lijsten van 'normale' politieke partijen staan. Maar waar vinden we die? Wat zijn de partijen met de meeste ondernemerservaring op de lijst?

Om te kijken welke politieke partij het meeste ondernemersbloed in de aderen heeft, heb ik de cv's van de eerste 15 mensen op de kandidatenlijsten van de grote politieke partijen doorgenomen. Soms was dat eenvoudig, zoals bij de VVD en Groen Links, die van al hun kandidaten een biografie verschaffen plus links naar Linkedin-profielen, Wikipedia-pagina's en persoonlijke weblogs. Soms was het een heel gezoek, zoals bij de SP en de PVV, die alleen door het Partijbureau goedgekeurde informatie naar buiten brengen.

Mijn doel was te achterhalen hoeveel kandidaten er zijn met a) ervaring in het bedrijfsleven en b) ervaring als ondernemer. Om twee redenen denk ik dat het belangrijk is om dat soort mensen in de Tweede Kamer te hebben:

• Alles wat de overheid uitgeeft, moet eerst in de marktsector verdiend worden. Elke extra euro die de overheid uitgeeft, moet nu of in de toekomst door de belastingdienst geroofd worden van ondernemers die hem met hard werken verdiend hebben. Het is één ding om dat op intellectueel niveau te begrijpen, maar het is heel iets anders om het aan den lijve ondervonden te hebben. Een kamerlid dat ondernemer is geweest, zal naar mijn verwachting zich bij elke overheidsuitgave afvragen of deze wel echt nodig en nuttig is en bij twijfel de uitgave schrappen.
  
• Ondernemen leert je anders naar de wereld te kijken. Het leert je dat veel mogelijk is, en weinig zeker. Het leert je ook afzien, doorzetten en pijn lijden. En het leert je dat dingen niet veranderen door af te spreken dat ze veranderen, maar alleen door keihard en consistent werken. Ook dit zijn nuttige inzichten voor een kamerlid.

Helemaal onderaan de lijst staat de PvdA. De top-15 van de PvdA heeft samen 5 jaar en 5 maanden ervaring in het bedrijfsleven en daarvan komt 4 jaar voor rekening van de nummer 15, Ahmed Marcouch, die na het voltooien van de LTS vier jaar in een papierfabriek heeft gewerkt. Niemand van de PvdA-top heeft ervaring als ondernemer. Het cv van Sharon Dijksma, de toekomstige burgemeester van Groningen, is behoorlijk maatgevend voor deze partij. Nog nooit echt gewerkt.

Nauwelijks beter doet de SP het. Jan de Wit, nummer 3 op de lijst, heeft ooit als advocaat gewerkt. Maar het is de nummer 10, Sharon Gesthuizen, die de SP van de laatste plaats houdt. Zij heeft twee jaar lang haar eigen videoproductiebedrijf geleid voor ze in de politiek ging.

Dan de ChristenUnie. De verleiding is groot om ze onderaan te zetten, omdat hun website op Hemelvaartsdag niet bereikbaar is. Prima als je niet wilt werken op zon- en feestdagen, maar val mij er niet mee lastig. Maar dit lijstje gaat over de poppetjes en niet over de inhoud. En van die poppetjes heeft de nummer 7, Ernst Cramer, ruim 20 jaar in het bedrijfsleven gewerkt en heeft Cynthia Ortega-Martijn, de nummer 5, een eigen adviesbureau gehad. Derde van onderen dus.

Vierde van onderen, en vijfde van boven, zet ik D66. Hier staan twee voormalig consultants op de lijst: Gerard Schouw (nummer 3, Boer en Croon) en Marty Smits (nummer 10, Boston Consulting Group). Kees Verhoeven, de nummer 9, heeft voor MKB Amsterdam en voor de Kamer van Koophandel gewerkt, maar daarmee ben je nog geen ondernemer, dus die tel ik niet mee. Wat wel meetelt is dat Jan Paternotte (12) vijf jaar als zzp'er heeft gewerkt (trainer, moderator) en dat Fatma Koser Kaya, de nummer 7, vier jaar maat is geweest in een advocatenkantoor.

Vierde van boven, en vijfde van onderen, komen we Groen Links tegen. Strikt genomen hebben alleen nummer 14 Bert van Boggelen (een beetje) en nummer 8 Bruno Braakhuis (veel) ervaring in het bedrijfsleven, maar de lijst staat ook vol met "sociaal ondernemers". Mensen die kleine en grote non-profit organisaties hebben opgezet en/of gerund. Liesbeth van Tongeren (6), Arjan el Fassed (9) en Natasja van den Berg (13) vallen in deze categorie.

Op drie staat de PVV. Fleur Agema (2), Lilian Helder (3) en Roland van Vliet (13) hebben werkervaring als respectievelijk architecte, advocate en fiscalist. Martin Bosma (5) was journalist en heeft een radiostation opgezet. Met weinig succes, maar dat doet er hier niet toe. Teun van Dijck, nummer 7, heeft zijn hele leven in de commerciële sector gewerkt, in loondienst en als ondernemer. Hij heeft horecabedrijven gehad (bonuspunt) op Curaçao (nog een bonuspunt). Ik zou Teun van Dijck ook nog wel bonuspunten willen geven voor zijn artiestennaam Tony Saxofony en voor het feit dat hij met een voormalig Miss Curaçao getrouwd is, maar ik moet streng zijn. En dan hebben we Dion Graus nog, die onder meer "BMW-verkoper" op zijn cv heeft staan.

Tussen de nummers twee en een zit slechts een neuslengte verschil. Het CDA eindigt als tweede. Elly Blanksma (8, Rabobank) en Eddy van Hijum (14, KPMG en PWC) hebben ervaring als werknemer in het bedrijfsleven. Joop Atsma (7, journalist en pr-adiseur) en Henk Jan Ormel (12, dierenarts) waren zzp'ers. En met Ger Koopmans (11, melkveehouder, restaurateur en winkelier) en Jan Kees de Jager (6, oprichter en ceo van een e-business bedrijf) telt de CDA-lijst twee echte ondernemers.

De partij met het meeste ondernemersbloed is de VVD. De top-15 telt een voormalig consultant (Jeanine Hennis, 4), een advocaat (Frans Weekers, 7) en twee zzp'ers (Halbe zijlstra, 11, en onze eigen Betty de Boer op 10). Daarnaast vijf man met managementervaring bij grote bedrijven: Mark Rutte (1, Unilever), Stef Blok (5, ABN Amro), Paul de Krom (6, Shell), Hans ten Broeke (13, KPN) en Willibrord van Beek (15, Philips). Maar de VVD wint vooral dankzij Charlie Aptroot, 9 op de lijst en 23 jaar lang DGA van Jonco Groep, een groothandel in hobbyartikelen die in 2000, toen hij het verkocht, bijna honderd man in dienst had.

Een stemadvies geef ik niet, maar ik zou wel willen oproepen om op een ondernemer te stemmen. Die is in bijna elke partij te vinden. En als je per se PvdA wilt stemmen, stem dan op Ahmed Marcouch, die weet in ieder geval wat werken is.